Content
- Çocuğa Mitolojiden Yazmak: Metinlerarasılık, Yeniden Yazım ve Adaptasyon
- Futbol Oyununun Dışında: Toplumun Kalplerindeki Yer
- Artık futbol yazarları Oxford’dan, Cambridge’den mezun oluyor…
- Futbol tarihi
- Bilimsel Futbola Başlama Vuruşu: Sosyal Bilimlerin ‘Ayaktopu’ ile İmtihanı
- Teknolojinin Sahada Oyunu: Video Yardımcı Hakem Teknolojisinin Rolü
- Spor Endexi
- “Futbol sınırsız bir dünya”
- Stadyumların Renkleri: Taraftar Kültürünün Futbol Maçlarında Oluşturduğu Toplumsal Dokunuşlar
- Futbolun Popüler Kültür Üzerindeki Etkisi
- Futbol ve Kültür Sporun Toplum Üzerindeki Etkisi
Deneyimlerim üzerinden şunu rahatlıkla söyleyebilirim; futbolun kendisinde cinsiyet ayrımı yok. Küfür ve argolar kadını aşağılar, tezahüratlar da bu küfürler üzerinden yazılır. Bildikleri ve öğrendikleri üzerinden hayatın rutin akışında kullanılan cümleleri futbolda da dile getirirler. Yoksa bir stada gittiğinizde kadın olarak tribünde saygıyla karşılanırsınız, korunup kollanırsınız. Bu da aslında yine toplumsal bir kültürün yansıması, tıpkı bizim mahallenin kızını koruyan delikanlıların bacımız bakışı gibidir. Tam da bu noktada futbolun toplumdaki cinsiyet ayrımcılığını yıkmak için eşsiz bir araç olabileceğine inanabiliriz.
- Hasbi ağa, Nurettin Güvenden Susurluk sanıklarının takım satın almalarına, futbol federasyonu seçimlerinde Alaattin Çakıcının etkisine, yine Çakıcının Beşiktaş kulübü ile kurduğu ilişkiye kadar mafya artık futbolun tam göbeğinde kendisine yer açmıştır.
- Kendi adıma şunu söyleyebilirim, bugüne kadar kendisine birlikte oyun oynamayı teklif ettiğiniz hiçbir çocuğun sizinle oynamak yerine bilgisayar oyununu tercih ettiğini görmedim.
- Ben çocuklara yönelik spor neşriyatının artması gerektiğini her zaman düşündüm, hatta Socrates’in bir de Socrates Junior çıkarması gerektiğini hem hayal ettim hem iddia ettim hatta 2016 Avrupa Şampiyonası’nda ek olarak vermeye ikna bile ettim.
- Maddi imkân anlamında veya ‘güç’ anlamında Gençlerbirliği’nin mazlumlukla ilişkisi yoktur.
- Bu makalede, futbolun toplumlar üzerindeki kültürel etkisini analiz ederek, nasıl bir fenomen haline geldiğini ve toplumlar üzerindeki derin etkilerini inceleyeceğiz.
- Toplumsal gerçekliğin örtülmesinde dil ile birlikte kullanılan bir diğer kavram ise söylem’dir.
- Üstelik bunu “her yerde” yapıyorlar, ilişki zemini hemen hiçbir grup için sadece maçın sınırlı dakikalarıyla belirlenmiyor.
Çocuğa Mitolojiden Yazmak: Metinlerarasılık, Yeniden Yazım ve Adaptasyon
‘Başarıya tapınmanın, güçlüden yana olmanın, yenmenin yüceltildiği/kutsandığı buna karşın mağlubiyetin, ikinciliğin, mücadele etmenin yok sayıldığı bir anlayış futbol üzerine yapılan yorumlar ile topluma sunulmuştur. ‘Kazanmak için her yol mubahtır’ söylemine sık sık gönderme yapılırken ‘oyunun kuralları herkes için eşittir’ söylemi de unutulmamıştır. Himayeciliğin, adam kayırmacılığın geliştiği bu dönemde ‘güçlü olanın haklı olduğu anlayışı’ zihinlerde yer tutmaya başlamış ve iş bitirici yönetici modeli bu dönemin vazgeçilmez portresi haline gelmiştir. ANAP’la başlayan siyasilerin futbola aşırı ilgileri, daha sonraki dönemlerde etkisini göstermeye devam etmiş, futbol sahaları siyasal hesaplaşmaların, oy kavgalarının yeni adresi haline dönüşmüştür. Futbol, taraftarları için sadece bir oyun değil, aynı zamanda tutkularını ve bağlılıklarını ifade etmenin bir yolu haline geldi. Ancak günümüzde bu tutku, sosyal medyanın güçlü etkisiyle daha da derinleşiyor.
Futbol Oyununun Dışında: Toplumun Kalplerindeki Yer
Son yıllarda, özellikle çocuk sonrası külliyen yanıldığımın son derece farkındayım ve “meğer ben feministmişim” tadındayım. Futbol toplumsal cinsiyet alanında çok bereketli bir alan, her şeyiyle eril. Cinsiyet temelli bir futbol anlatısı çocuk okurun hangi toplumda olduğuna bağlı olarak birşeyler söyleyecektir mutlaka. Türkiye’de ve dünyada, futbol içinde bulunduğu toplumun çok da uzak bir yerinde değil hiçbir zaman. Çoğu zaman çözüm farkındalıkla başlıyor ve çocuklar, bence izledikleri dijital platformlardaki dizilerin etkisiyle cinsiyet eşitliği, ırkçılık, ayrımcılık ve kapsayıcılık gibi konularda çoğu büyükten daha iyi noktada olabiliyorlar.
Artık futbol yazarları Oxford’dan, Cambridge’den mezun oluyor…
HD yayınlar, yavaş çekim tekrarlar ve 360 derece kamera açıları sayesinde izleyiciler, sahadaki her anı en ince ayrıntısına kadar yaşayabilir hale geldi. Bu teknolojik gelişmeler, futbol tutkunlarının maçları sadece izlemekle kalmayıp, adeta içinde yaşamalarını sağladı. rexbet Televizyondaki yavaş çekimler ve farklı açılardan yapılan tekrarlar, antrenörlerin ve futbolcuların oyun sırasında hatalarını inceleme ve stratejilerini geliştirme fırsatı sağlar. Bu da oyunun teknik yönünü geliştirir ve takımlar arasındaki rekabeti artırır.
Futbol tarihi
Çünkü bu taraftarların tribünlere akmayı hızlandırdığı 90’lı yıllar ve sonrası Ankaragücü’nün pek de başarılı sayılamayacağı, hatta düşmekten “yırttığı” yıllardır. Davulları, pankartları, meşaleleriyle oradalar ve en çok kendilerini dinliyorlar ve izlettiriyorlar. Üstelik bunu “her yerde” yapıyorlar, ilişki zemini hemen hiçbir grup için sadece maçın sınırlı dakikalarıyla belirlenmiyor.
Bilimsel Futbola Başlama Vuruşu: Sosyal Bilimlerin ‘Ayaktopu’ ile İmtihanı
Göztepe başkanının adaylığı diğer kulüp taraftarlarına da ‘laikliğe’ daha çok vurgu yapacak sloganları tribünlerde kullanma olanağı yaratmıştır. İzmir’de yaşanan ve medya kanalı ile tüm yurda yayılan bu gelişmeler sonrasında başka stadyumlarda da benzer görüntüler yaşanmıştır. Popüler futbol kültürü içinde kullanılan metaforlar aracılığı ile kendisi ‘dişi’ olarak görülen oyun üzerinden, galip gelen ‘erkek’, mağlup olan ise yine ‘dişi-kadın’ olarak ifade edilmektedir. Bu benzeştirme sürecinde şiddetle cinsellik, argo kullanımı da birlikte kullanılmaktadır. Kullanılan sokak dili üzerinde temellenen futbol medyası söyleminin, cinsiyetçi-argo ifadeler içeren kelimeleri kullanması son derece normal karşılanmalıdır.
Teknolojinin Sahada Oyunu: Video Yardımcı Hakem Teknolojisinin Rolü
Sadece Türkiye’de 2000’nin üstünde abonesi telifsiz yayınıyla 19.000’den fazla yayıncının günlük haber akışını sağlamaktadır. Türkiye’de tribün terörü söylemlerinde bolca adı geçen “psikopat” Ankaragüçlüler “inadına” taraftardır. Ankaragücü taraftarı için takım tutmak/sevmek sadece maçlara gidip futbol izlemek değildir. Takım oynamadığında küfür eder, sürekli tezahürat yapar ya da isterse susar ama hep varlığını hissettirir.
Spor Endexi
Her ülkenin futbol anlayışı, o ülkenin sosyal ve kültürel dinamiklerini yansıtır. Taraftarlık ilginç bir bağ, size karşılığında hiçbir şey vermeyecek ve hatta sizi üzme, hayal kırıklığı yaşatma ihtimali bu denli yüksek bir “cisme” karşı nasıl bu kadar derin bir bağ kurabiliyoruz, anlamak zor. Dediğim gibi ben 5-6 yaşlarındaydım, babamın evde TV karşısında maç seyrederken yaşadığı coşku, heyecan, sevinç, üzüntü, sinir, öfke gibi duyguları çok yüksekti. Merakım da öyle başladı, onu bu kadar kuvvetli duygularla ekrana bağlayan şey nedir diye ben de izlemeye başladım. Şampiyonluklar, mağlubiyetler, hezimetler, başarılar, başarısızlıklar, sonu her ne olursa olsun… Sanırım bize insan olarak tüm duygularımızı özgürce yaşama olanağı veriyor. Bir çocuk için taraftarlık genelde pek seçim değildir, çevrenin yönlendirmesiyle, “babadan miras” olarak geçer.
“Futbol sınırsız bir dünya”
Oysa ki hiçbir insan, sevgi ve mutluluk idealini ötekiler olmadan gerçekleştiremez. Ankaragücü’nün geçen sezonu puan sıralamasında hak etmeği yerde tamamladığını ifade eden Arslan, “Ankaragücü lig değiştirdi. Ben ligden düştü demiyorum, lig değiştirdi diyorum. Ankaragücü camiası çok büyük bir camia. Bunun da üstesinden gelecektir.” dedi. Bütün bu kültür unsurlarından hiç bahsetmeyip sadece “taraftar kültürü” desem yetebilirdi belki de.
Stadyumların Renkleri: Taraftar Kültürünün Futbol Maçlarında Oluşturduğu Toplumsal Dokunuşlar
Ancak futbol maçları sadece oyunun kendisiyle sınırlı değil; taraftarların maç günleri boyunca stadyumlarda yarattıkları atmosfer, sosyal etkilerin derin bir yansımasıdır. Bu etkiler, sadece sporun kendisiyle sınırlı kalmayıp geniş bir toplumsal ve kültürel boyuta uzanır. İçinde yaşadığımız dünyada futbol, artık futbolun ötesinde pek çok şeyle ilintilendirilen bir iktidar nesnesi haline dönüştürülmüştür. Son günlerde yaşanan gelişmeler tüm dikkatlerin siyaset sahasından futbol sahasına yönelmesine neden oldu.
Toplumsal yaşam bir bütündür ve bu bütün içerisindeki tüm kurumsal örgütlenmeler birbirleri ile bağımlıdırlar. Yani, futbolumuzda yaşanan kirlenme sadece futbolun ortaya çıkardığı bir durumdan ibaret değildir. Futbolun medya tarafından yaygın bir şekilde izlenmesi, sporcuların ve kulüplerin uluslararası arenada tanınmasını sağlar. Bir gol anında kameranın zoom yaparak futbolcunun yüzündeki ifadeyi yakalaması, milyonlarca izleyiciye duygusal bir bağ kurma fırsatı sunar. Bu bağ, taraftarların oyuncularla empati kurmasını ve futbolun duygusal bir deneyim olmasını sağlar. Ancak günümüzde futbol sahalarında sadece sporcular değil, aynı zamanda kameralar da önemli bir rol oynamaktadır.
Toplumun Kalbindeki Oyun: Futbolun Sosyal Önemi
Stadyumlarda ve televizyon başında milyonlarca insan, aynı takım için bir araya gelerek birlik ve dayanışma duygusunu pekiştirir. Sahada ve sokakta oynamak, gençlerin kendilerini ifade etmelerine, özgüven kazanmalarına ve liderlik becerilerini geliştirmelerine olanak tanır. Ayrıca, sokak futbolu gençleri kötü alışkanlıklardan uzak tutar ve sosyal bir çevre sunar. Futbol, sınırsız bir dünya, oyunu kendi içinizde ve hayatınızın çerçevesinde dilediğiniz gibi konumlandırabiliyorsunuz. Yaş, cinsiyet, fiziksel engel, eğitim durumu ve sosyo-ekonomik açıdan kim olursanız olun, futboldan kendinize bir paylaşım yaratabiliyorsunuz.Dünyanın öbür tarafında yaşayan ve hiç tanımadığınız insanlarla aynı tutkuyu, duyguyu ve yaşam biçimini paylaşabiliyorsunuz. Futbol ve cinsiyet rollerinin değişimi konusunda yaşanan bu dönüşüm, sporun evrensel bir dil olduğunu ve herkes için eşit fırsatlar sunduğunu göstermektedir.
Futbolun Popüler Kültür Üzerindeki Etkisi
1996 yılında Avrupa şampiyonasına katılma ile başlayan yeni dönem Galatasaray’ın 2000 yılında UEFA kupasını ve Süper Kupayı alması ile yükselişe geçecek ve dünya üçüncülüğünün kazanılmasına kadar sürecektir. Türkiye’de futbol Batıya/Avrupa’ya karşı kendi içine döndüğü 1980’lerin ortasına kadar kendi içimizde oynadığımız , sınırların dışına çıktığımızda ise şerefli yenilgilerle döndüğümüz bir yapıyı, batıya hayranlığı/öykünmeyi temsil eden bir alandı. “Spor, ilgi ve destek ‘cemaatleri’ oluşturmak sureti ile tikel yerel kimliklere sembolik bir değer kazandırır. Bu durum muhtemelen en fazla biçimde profesyonel futbol da göze çarpar…Yerel ve bölgesel kimliklerden başka toplumsal bakımdan en fazla göze çarpan özdeşleşme bir kültürel sembol olarak spor yoluyla inşa edilir ve sürdürülür. Bu spor ve milliyetçilik arasındaki bağlantıdır…Spor, ulusun ‘biz’ olarak inşa edilmesine olanak sağlayan bir formdur. Futbolda Avrupa kulüplerine karşı elde edilecek olan başarıların kendi icraatlarının da başarısı olarak gören Özal, bu alana özel bir önem atfetmiştir ve başarılarda 80’li yılların sonlarında kendisini göstermeye başlamıştır.
Maç öncesi ve sonrası etkinlikler, insanları bir araya getirir ve sosyal bağları güçlendirir. Restoranlar, kafeler ve barlar, maç günleri özel etkinlikler düzenleyerek bu sosyal etkileşimlere katkıda bulunur. Taraftarlar, birlikte maç izlemek ve takımlarını desteklemek için bu mekanlara akın ederler, bu da yerel ekonomiye canlılık katar.
- Bu ülkede futbolun baskın olması, snooker’ın da izlendiği gerçeğini değiştirmiyor.
- Taraftarlık, sadece bir maç izlemekten çok daha fazlasını içerir; bir topluluğun parçası olma duygusunu, aidiyet hissini ve heyecanı beraberinde getirir.
- Toplum üzerinde reel etkileri olmadığı, gerçek bir kayıp ya da kazanç yaşatmadığı halde kitleleri yakıcı bir tarafgirliğe sürükleyen, en mülayim ve barışçıl insanların bile dilini bileyen bu alana çıplak elle dokunmamayı yeğledim.
- Brezilya Milli Takımı’nın resmi oyun stili olan Ginga başlarda tasvip edilen bir stil olarak kabul görmese de Brezilya Milli Takımı’na uluslararası başarılar kazandırmıştır.
- Futbolcuların tarzı, maç öncesi röportajları, sosyal medya etkileşimleri ve hatta sponsorluk anlaşmaları popüler kültür ile futbol arasındaki etkileşimin sınırlarını zorlar.
- Toplumu düzen ve intizam içinde tutma düşüncesi futbol sahalarına da sirayet etmiş ve stadyumları dolduran taraftarların nasıl davranmaları gerektiğinden, saha içindeki futbolcuların sakal-bıyıklarına kadar pek çok alanda etkili olmuştur.
Stadyumlar, taraftarların bir araya gelip bu bağları güçlendirdiği mekânlar olarak öne çıkar. Tribünlerde yaşanan her an, taraftarların ortak bir hikayeyi paylaştığı bir anlam taşır. Taraftarlar, takımlarının zaferlerinde birlikte sevinir, yenilgilerinde birlikte üzülürler.
Bu taraftakiler, karşı coğrafyaya, kaç bin yıl değişmeyecek bu ismi verirken, kör demeyi tercih etmişler. Boğaz’ın bu tarafı o denli güzel olduğu halde gidip karşı tarafa yerleştiklerine göre, kör olmalılar demek için Kalkedon adını vermişler. Bundandır ki, zevk ve duygusal çatışmaların tüm şehri içine alan doğal kaynağı, hep karşı tarafta olmaktır; ve her iki tarafın da kendi karşı tarafı vardır.
Cumhuriyetin 100. yılında Atlas Tarih buluşmaları
Markalar, maç günleri boyunca özel kampanyalar düzenleyerek taraftarları etkilemeye çalışıyor. Örneğin, maç öncesinde hashtag yarışmaları düzenleyerek etkileşimi artırıyorlar veya maç sırasında anlık reklam kampanyalarıyla taraftarların dikkatini çekiyorlar. Bu şekilde, sosyal medya platformları futbolun reklam gelirlerinde ve marka etkileşimlerinde kritik bir rol oynuyor. Futbol, dünya genelinde milyonlarca insanı ekrana kilitleyen büyüleyici bir spordur. Sahada yaşanan heyecan verici anlar, sadece stadyumdakilerle sınırlı kalmaz; televizyon ekranları aracılığıyla dünyanın dört bir yanındaki taraftarlara ulaşır.
Futbol, yalnızca bir spor dalı değil, aynı zamanda kültürel ve medyatik bir fenomen olarak da değerlendirilmektedir. Günümüzde futbol, milyonlarca insanın tutkulu bir şekilde takip ettiği ve heyecanla yaşadığı bir alan haline gelmiştir. Medyanın gücüyle birleşen bu spor, kültürel dönüşümün önemli bir parçası haline gelmiştir. Futbol sadece bir spor değil, küresel bir fenomen ve birleştirici bir güç olarak varlığını sürdürmektedir.
Medya, futbolcuların ve kulüplerin itibarını olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilen güçlü bir araçtır. Bir futbolcunun performansı veya bir kulübün finansal durumu hakkında yapılan haberler, futbol camiasında büyük yankı uyandırabilir ve kariyerler üzerinde belirleyici etkiler yapabilir. Futbol, toplumların farklı kesimlerini bir araya getiren önemli bir unsurdur.
- Taraftarlar, stadyumların ötesinde bir araya gelerek, ortak bir tutkuyu paylaşırlar ve bu tutku onları birbirine bağlar.
- Bir futbolcunun performansı veya bir kulübün finansal durumu hakkında yapılan haberler, futbol camiasında büyük yankı uyandırabilir ve kariyerler üzerinde belirleyici etkiler yapabilir.
- Sahada oynanan oyun, sadece bir spor etkinliği değil, aynı zamanda bir toplumun ruhunu yansıtan bir ayna gibidir.
- İstanbul tarih boyunca, tılsımların ve gizemlerin şehri olduğu için sırrını asla apaçık ele vermez.
- Bu davanın sonucu Türkiyede seyirci eylemlerine yeni bir bakış açısı getirebilir.
- Anfield’ın “sunak,” bütün kulüp personelinin de “cemaatin hizmetkârları” olduğunu ifade ediyordu.
Medyada, sanatta ve hatta moda dünyasında bile futbolun izlerini görmek mümkündür. Futbolcular, sadece spor yıldızları olmakla kalmaz, aynı zamanda popüler kültürün etkili figürleri haline gelirler. Onların başarıları, gençlerin ve yetişkinlerin ilham kaynağı olurken, futbolun etkisi her yaştan insanın yaşamına dokunmaktadır. Futbol, insanların duygusal bağ kurduğu, milli gururu simgeleyen ve toplulukları bir araya getiren güçlü bir araçtır. Maçlar sırasında yaşanan coşku ve heyecan, insanların günlük yaşamlarından uzaklaşmalarına olanak tanırken, aynı zamanda ortak bir paydada buluşmalarını sağlar. Özellikle dünya çapında düzenlenen turnuvalar ve şampiyonalar, milletler arası ilişkilerde bir köprü görevi görerek kültürel etkileşimleri artırır.
Uzan grubunun her iki takımının da birinci futbol liginde yer alması ve futbol federasyonunun da bu konuda gereken tedbirleri almayarak fikstür çekimlerinde yaptığı yanlışlıklar sonucu, bugün halen tartışması devam eden Altay kulübünün ligden düş(ürül)mesi süreci yaşanmıştır. Tıpkı Uzan grubunun sahibi olduğu takımlara ve onların karşılaşmalarına yönelik yayınlarda olduğu gibi, Bilgin grubu da Göztepe A.Ş. Nin yönetilmesinde etkili olmuş ve kendi yayın organlarında diğer takımlara ve hakemlere yönelik bir ortamın yaratılmasına katkıda bulunmuştur.
Türk futbol medyasının kurumsallaşması ve üç büyükleri hedef alan yayınlar yapması yine bu dönemde ortaya çıkacaktır. Futbol artık sadece sahada oynanan bir oyun olma vasfını yitirmiş, 90 dakika sonrasında yeniden kurulan gerçeklikler aracılığı ile bambaşka bir kimliğe büründürülmüştür. Futbol uzmanı denilen otoritelerin bitmek tükenmek bilmeyen yorumları bütün televizyonlarda yer almakla kalmamış, bu dönemin kendine özgü yeni anlayışı ile futbol gazeteleri yayın hayatına başlamıştır. Futbol popüler kültürün en önemli parçalarından birisi haline gelmiş ve kendi dilini yaratmayı başarmıştır.